Học giả Trung Quốc dọa Mỹ 'ngã lộn cổ'

Nếu một vùng phòng không được thiết lập quanh khu vực đảo Hải Nam, đây sẽ là lời thách thức trực diện với quân đội Mỹ.

>>Đằng sau mỹ từ hữu hảo của 'ông chủ' TQ

>> Vì sao TQ được coi là 'Người bạn lớn'?

>> Phát pháo lệnh trong cuộc chiến của ông Tập Cận Bình

Mới đây, hai quan chức quân đội về hưu của Trung Quốc cho rằng, nỗlực bảo vệ hải lộ tàu ngầm của nước này trên Biển Đông có thể không dừngở việc khiêu khích máy bay quân sự Mỹ, mà còn tiến tới tuyên bố mộtvùng nhận dạng phòng không (ADIZ).

Đại tá quân đội đã về hưu Yue Gang nhận định, TQ có thể sẽ giới hạnkhông phận xung quanh khu vực đảo Hải Nam vì Mỹ thường xuyên cho máy baytuần thám khu vực này đèn pha led ban lam viec máy phát điện . Một động thái như vậy sẽ tạo ra một khu vựctương tự khu vực TQ đã thiết lập trên vùng biển Hoa Đông có tranh chấpvới Nhật Bản hồi tháng 11/2013.

"Mặc dù hiện vẫn còn quá sớm để thiết lập một vùng hàng không trêntoàn bộ Biển Đông, song việc xây dựng một phần vùng này, bao lấy vùngnước quanh đảo Hải Nam, nơi có căn cứ tàu ngầm hạt nhân lớn nhất của TQ,là việc làm hợp lý," Đại tá Yue nói. Bằng việc lập giới hạn với khôngphận mà Mỹ cho là của quốc tế, nhưng TQ lại cho là nằm trong Vùng Đặcquyền Kinh tế của mình, quyết định này sẽ vạch ra những "đường cấm" đốivới các chuyến bay của Mỹ.

Hiện tại, Bộ Quốc phòng TQ chưa đưa ra phản ứng nào với các phát ngôntrên. Tuy nhiên, trong một tuyên bố trước đó, Bộ Ngoại giao nước nàykhẳng định, TQ có quyền áp dụng bất kỳ biện pháp an ninh nào, bao gồm cảviệc thiết lập vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông. Sau tuyên bốđòi tàu thuyền đánh bắt cá của các nước phải xin phép khi vào vùng nướcngoài khơi đảo Hải Nam, bất kỳ động thái nào nhắm tới thiết lập ADIZ củaTQ cũng sẽ làm gia tăng nguy cơ đối đầu giữa lực lượng không quân Trung- Mỹ.

Sức mạnh trên biển

Từ sau khi lên nắm quyền tháng 11/2012, Chủ tịch TQ Tập Cận Bìnhquyết mở rộng tầm hoạt động của TQ với việc tăng 12,2% chi tiêu quốcphòng trong năm nay. Lần đầu tiên lãnh đạo ĐCS nước này đã phát biểu mụctiêu quốc gia là làm cho TQ trở thành một cường quốc trên biển, vớinăng lực sẵn sàng chiến đấu quân sự, và năng lực tầm xa để bọc lót chocác tuyên bố chủ quyền đối với một khu vực rộng lớn trên vùng Biển Đônggiàu tài nguyên.

Theo Phát ngôn viên Lầu Năm Góc, Thiếu tướng Hải quân John Kirby,trong sự kiện xảy ra ngày 19/8, một chiến đấu cơ của TQ đã bay cách máybay do thám tàu ngầm P-8 Poseidon của Mỹ chỉ 20 feet, và dùng vũ khí thịuy phi công. Cũng theo Kirby, khi đó máy bay do thám Mỹ đang ở trongkhông phận quốc tế, và hành động của TQ là thiếu thận trọng.

Trong vòng một tuần sau cuộc đụng độ đó, Đài Loan đã cử các chiến đấucơ bám sát hai máy bay quân sự TQ được cho là đã vào không phận củamình. Các máy bay TQ khi đó đang trên đường bay tới Biển Đông.

"Những vụ việc như trên sẽ xảy ra thường xuyên hơn vì TQ muốn thayđổi hình ảnh thụ động trước đây đối với các vấn đề về lãnh thổ," KangJun Young, giáo sư nghiên cứu về TQ ở trường Đại học Hankuk ở Seoul nhậnđịnh. "Bằng việc gia tăng căng thẳng và thể hiện sự kiên quyết củamình, TQ đang cho thế giới thấy rằng, đất nước này không còn như trướcnữa."

Những chiếc P-8 Poseidon của Mỹ. Ảnh: Navair.navy.mil

Thời điểm và cách thức đưa ra tuyên bố

Nếu một vùng phòng không được thiết lập quanh khu vực đảo Hải Nam,các máy bay có thể sẽ buộc phải thông báo kế hoạch bay cho quan chức TQ.Và việc này sẽ là lời thách thức trực diện với quân đội Mỹ, bởi lựclượng này thường xuyên tiến hành hoạt động tuần thám trong khu vực căncứ hải quân Yalong. Sau khi TQ đưa ra tuyên bố thiết lập ADIZ trên biểnHoa Đông, Mỹ vẫn cho máy bay B-52 bay qua vùng này.

"Vấn đề chủ yếu ở đây là thời điểm và cách thức mà TQ ra tuyên bố,"Andrew Scobell, một nhà khoa học chính trị cấp cao ở Virginia, nhận địnhkhi đề cập đến việc một phần vùng nhận dạng phòng không mà TQ có thểthiết lập trên Biển Đông. "Một tuyên bố như vậy có thể sẽ làm tăng báođộng trong các nước Đông Nam Á và Mỹ."

Vị học giả này dự đoán, TQ sẽ sớm thiết lập một phần vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông.

Tình hình ngày càng phức tạp

Hải quân TQ đang tiến hành hiện đại hóa và mở rộng căn cứ quân sự tạivịnh Yalong. Căn cứ này hiện có hai cầu tàu, mỗi cầu dài 1km, để phụcvụ các tàu chạy trên mặt nước. Ngoài ra, theo Felix Chang, một chuyênviên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại ở Philadelphia,căn cứ này còn có bốn cầu tàu dài 230m phục vụ tàu ngầm, cùng với mộtđường hầm chạy ngầm dưới mặt nước.

Theo một bài viết trên Tân Hoa xã, tướng tư lệnh hải quân Wu Shenglinhấn mạnh, lực lượng hải quân sẽ bảo vệ và mở rộng các quyền trên biểncủa TQ.

Nền tảng hỗ trợ cốt lõi

Tuyên bố thiết lập một ADIZ trên toàn Biển Đông sẽ không đơn giản vìnó ảnh hưởng trực tiếp tới nhiều nước trong khu vực, thiếu tướng về hưuXu Guangyu của TQ, đánh giá. "Bắc Kinh sẽ thận trọng trong việc thiếtlập vùng ADIZ ở Biển Đông. Nhưng đó sẽ chỉ là vấn đề thời gian. Vùngphòng không của TQ sẽ không chỉ giới hạn ở biển Hoa Đông."

Theo tờ Beijing News, TQ hiện đã mở rộng hoạt động tuần tra trên biểnra gần như khắp toàn bộ Biển Đông. "Chúng ta sẽ thấy nhiều tàu chiến,tàu ngầm và máy bay ở khu vực này hơn trong tương lai", Đại tá về hưuYue cho biết.

Nguy cơ

Vụ việc nghiêm trọng nhất xảy ra vào năm 2001, khi máy bay trinh sátcủa Mỹ đụng độ một chiến đấu cơ TQ và buộc phải hạ cánh khẩn cấp xuốngđảo Hải Nam. Phi công TQ đã bỏ mạng trong vụ đụng độ đó.

Trong phát biểu hôm 26/8, ông Kirby nói rõ, các cuộc đụng độ gần sẽ không thể cản trở Mỹ cử máy bay tuần thám tới khu vực này.

Tuy nhiên, Song Xiaojun, một nhà bình luận quân sự ở Bắc Kinh, chorằng, nếu Mỹ tiếp tục cho máy bay bay gần căn cứ hải quân của TQ, nhữngcuộc đụng độ gần như vậy sẽ còn tiếp diễn.

"TQ sẽ "chiều" nếu Mỹ không kiềm chế thói hiếu kỳ tọc mạch của mình.Giống như việc leo lên một tòa nhà chọc trời và cố nhìn xem chuyện gìđang diễn ra trong một căn phòng qua lớp kính cửa sổ - anh có thể làmviệc đó thật đấy, nhưng anh sẽ có nguy cơ ngã lộn cổ," Song nói.

Đụng độ tàu thuyền

Các cuộc đụng độ gần không chỉ xảy ra trên không. Hồi tháng 12/2013,một tàu tuần dương mang đầu đạn tên lửa của Mỹ từng đối đầu với tàu hảiquân TQ ở Biển Đông. Trên biển Hoa Đông, cảnh tàu quân sự TQ và Nhật Bảnbám sát nhau cũng thường diễn ra.

"Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là TQ muốn có đụng độ thật sự,"giáo sư Kang của đại học Hankuk bình luận. "Chỉ là TQ đang cố gắng gửiđi thông điệp bằng cách đe dọa người khác, dù vậy điều này vẫn làm tăngnguy cơ tính sai nước cờ của TQ đèn led âm trần."

Hà Trang (theo Bloomberg)

Xem Thêm :